سکسکه یکی از اتفاقات طبیعی در بدن است که تقریباً همه افراد در طول زندگی خود آن را تجربه میکنند. این حالت که ناشی از انقباضات غیرارادی دیافراگم است، باعث تولید صدای خاص «هیک» میشود و معمولاً بهصورت ناگهانی رخ میدهد. سکسکه اغلب خودبهخود برطرف میشود؛ اما در صورت طولانیشدن یا ایجاد ناراحتی، میتوان از روشهایی مانند حبس نفس، تنفس در کیسه کاغذی، نوشیدن آب سرد یا فشردن آرام دیافراگم استفاده کرد. این روشها میتوانند با تحریک عصب واگ یا افزایش دیاکسید کربن در ریهها، سکسکه را متوقف کنند. برای نوزادان، سکسکه معمولاً مشکلساز نیست و خودبهخود رفع میشود.
بااینحال، نگهداشتن نوزاد در حالت عمودی، آروغگیری بعد از تغذیه یا استفاده از پستانک میتواند به کاهش سکسکه کمک کند. در موارد سکسکه طولانی و مقاوم به درمان، ممکن است نیاز به داروهایی مانند باکلوفن یا کلرپرومازین باشد. در ادامه به بررسی روشهای مختلف پیشگیری و درمان سکسکه از جمله روشهای خانگی و مواردی که نیاز به مداخله پزشکی دارند، میپردازیم. همچنین به سکسکه در نوزادان و نکاتی برای والدین جهت کاهش آن پرداختهایم تا به شما در مقابله با این مشکل کمک کنیم. با ما همراه باشید.
علت سکسکه چیست؟
سکسکه بهدلیل انقباضات ناگهانی و غیرارادی دیافراگم ایجاد میشود. دیافراگم یک عضله بزرگ است که بین قفسه سینه و شکم قرار دارد و نقش مهمی در فرایند تنفس ایفا میکند. هنگامی که دیافراگم بهطور غیرمنتظره منقبض میشود، جریان هوا بهسرعت وارد ریهها میشود و با بستهشدن ناگهانی تارهای صوتی، صدای «هیک» ایجاد میشود. عوامل مختلفی میتوانند باعث تحریک اعصاب مرتبط با دیافراگم و درنتیجه بروز سکسکه شوند.
این عوامل عبارتاند از:
- خوردن یا نوشیدن بیشازحد یا سریع؛
- مصرف نوشیدنیهای گازدار یا الکلی؛
- خوردن غذاهای تند یا داغ؛
- بلعیدن هوا (آئروفاژی)؛
- تغییرات دمایی ناگهانی؛
- استرس و هیجانات شدید.
در موارد نادر، سکسکه ممکن است بهمدت طولانی (بیشاز ۴۸ ساعت) ادامه داشته باشد که به آن سکسکه طولانی یا مداوم گفته میشود. این نوع سکسکه میتواند نشانهای از مشکلات جدیتری باشد که نیاز به بررسی پزشکی دارد. برخی از علل سکسکه طولانی عبارتاند از:
- بیماریهای گوارشی؛
- اختلالات سیستم عصبی مرکزی؛
- بیماریهای ریوی؛
- برخی داروها مانند داروهای شیمیدرمانی، بنزودیازپینها، کورتیکواستروئیدها و داروهای ضدافسردگی؛
- اختلالات متابولیک مانند نارسایی کلیه، هیپوکلسمی (کمبود کلسیم) یا دیابت.
به گفته سایت rarediseases سکسکه می تواند از علائم این بیماری ها باشد:
Some illnesses for which continuing hiccups may be a symptom include: pleurisy of the diaphragm, pneumonia, uremia, alcoholism, disorders of the stomach or esophagus, and bowel diseases. Hiccups may also be associated with pancreatitis, pregnancy, bladder irritation, liver cancer or hepatitis.برخی از بیماری هایی که ادامه سکسکه ممکن است علامت آن باشد عبارتند از: پلوریت دیافراگم، ذات الریه، اورمی، اعتیاد به الکل، اختلالات معده یا مری، و بیماری های روده. سکسکه همچنین ممکن است با پانکراتیت، بارداری، تحریک مثانه، سرطان کبد یا هپاتیت همراه باشد.
مطالعه بیشتر : علت باد معده زیاد
راههای جلوگیری از سکسکه
اگرچه جلوگیری کامل از سکسکه ممکن نیست؛ اما میتوان با رعایت برخی نکات احتمال بروز آن را کاهش داد. این نکات شامل موارد زیر هستند:
- خوردن و نوشیدن بهآرامی میتواند از پرشدن ناگهانی معده و تحریک دیافراگم جلوگیری کند.
- مصرف نوشیدنیهای گازدار و الکلی میتواند باعث تحریک دیافراگم و بروز سکسکه شود.
- مصرف غذاهای تند یا داغ ممکن است اعصاب دیافراگم را تحریک کند.
- هنگام غذاخوردن یا نوشیدن، باید از صحبتکردن و بلعیدن هوا اجتناب کرد.
- استرس و هیجانات میتوانند باعث تحریک اعصاب مرتبط با دیافراگم شوند؛ بنابراین حفظ آرامش میتواند به کاهش احتمال بروز سکسکه کمک کند.
درمان سکسکه
سکسکه معمولاً بهطور خودبهخودی از بین میرود؛ اما در مواقعی که طولانی یا آزاردهنده میشود، روشهای مختلفی برای درمان آن وجود دارد. برخی از این روشها شامل تغییر در شیوۀ تنفس و استفاده از فشار بر نقاط خاص بدن است. تنفس عمیق، حبس نفس بهمدت چند ثانیه و سپس به آرامی بازدمکردن یا نفسکشیدن در داخل یک کیسه کاغذی میتواند به کنترل سکسکه کمک کند. همچنین نوشیدن آب سرد یا غرغرهکردن آب یخ میتواند انقباضات دیافراگم را کاهش دهد.
در مواردی که سکسکه طولانی شده است و به درمانهای خانگی پاسخ نمیدهد، ممکن است نیاز به درمان سکسکه با دارو باشد. برخی از داروهایی که پزشک ممکن است تجویز کند شامل باکلوفن (شلکننده عضلانی)، کلرپرومازین (داروی ضدروانپریشی)، متوکلوپرامید (برای درمان تهوع)، هالوپریدول (داروی ضدروانپریشی) و گاباپنتین (ابتدا برای درمان صرع استفاده میشده) هستند. این داروها به کاهش انقباضات غیرارادی دیافراگم کمک میکنند و معمولاً در موارد سکسکه مقاوم به درمان استفاده میشوند.
درمان فوری سکسکه
برای درمان فوری سکسکه، میتوان از روشهای سادهای مانند نوشیدن آب سرد بهصورت آرام یا گذاشتن تکهای از لیمو بر روی زبان استفاده کرد. همچنین مصرف یک قاشق شکر یا سرکه میتواند بهعنوان محرک عمل کند و سکسکه را متوقف کند. در برخی موارد، کشیدن زبان یا فشاردادن آرام بر روی دیافراگم نیز میتواند در درمان سکسکه مفید باشد. این روشها بهطور موقت باعث تحریک عصب واگ یا افزایش دیاکسید کربن در ریهها میشوند و میتوانند سکسکه را متوقف کنند.
مطالعه بیشتر : پاکسازی ریه در منزل
درمان فوری سکسکه نوزاد
روش درمان | توضیح کوتاه |
---|---|
نگهداشتن عمودی نوزاد | پس از تغذیه، نوزاد را ۱۵–۲۰ دقیقه در حالت عمودی نگه دارید تا هوای اضافی خارج شود. |
آروغگیری منظم | پس از هر بار تغذیه نوزاد را به آرامی آروغ بگیرید. |
استفاده از پستانک | مکیدن پستانک باعث آرامش دیافراگم و کاهش سکسکه میشود. |
ماساژ آرام پشت نوزاد | ماساژ ملایم بین شانهها به آرام شدن دیافراگم کمک میکند. |
استفاده از صدای سفید | صدای ثابت (مثل پنکه) میتواند نوزاد را آرام و سکسکه را کم کند. |
اما در نوزادان برای رفع سکسکه چه کنیم؟ سکسکه در نوزادان و کودکان بسیار شایع است و معمولاً نیازی به نگرانی ندارد. در بیشتر موارد، سکسکه نوزادان خودبهخود ازبین میرود و باعث ناراحتی خاصی نمیشود. بااینحال، اگر سکسکه باعث ناراحتی نوزاد یا در زمان تغذیه مشکلساز شود، میتوان از روشهای مختلفی برای کاهش آن استفاده کرد:
- تغییر وضعیت نوزاد: نگهداشتن نوزاد در حالت عمودی بهمدت ۲۰ دقیقه پساز تغذیه میتواند به درمان سکسکه کمک کند. این حالت باعث میشود که هوا از معده نوزاد خارج شود و فشار روی دیافراگم کاهش یابد.
- آروغگیری نوزاد: آروغگیری نوزاد پساز هر بار تغذیه میتواند به کاهش سکسکه کمک کند. این کار به آزادشدن هوای محبوس در معده که ممکن است عامل سکسکه باشد، کمک میکند.
- استفاده از پستانک: استفاده از پستانک میتواند به آرامش نوزاد کمک کند و دیافراگم را تسکین دهد. مکیدن پستانک باعث میشود که عضلات دیافراگم نوزاد آرام و سکسکه متوقف شود.
- ماساژ آرام پشت نوزاد: ماساژ آرام پشت نوزاد، بهخصوص در ناحیه بین شانهها، میتواند به آرامش دیافراگم کمک کند و سکسکه را کاهش دهد. این روش به درمان یبوست نوزاد نیز کمک می کند.
- استفاده از صدای سفید: صدای سفید (مانند صدای ثابت و یکنواخت پنکه یا ماشین لباسشویی) نوعی صدای پسزمینه است که میتواند به آرامش نوزاد کمک کند. این صداها به کاهش تحریکات عصبی که ممکن است باعث سکسکه شوند، کمک میکنند و به نوزاد احساس امنیت و آرامش میدهند.
اگر سکسکه نوزاد بهطور مداوم ادامه داشت یا با علائم دیگری مانند مشکل در تنفس یا تغذیه همراه بود، بهتر است با پزشک برای درمان سکسکه او مشورت کنید. در مقاله علت اسهال نوزاد نیز اطلاعات مفیدی در این زمینه بیان شده است.
به نقل از سایت medicalnewstoday.com سکسکه در نوزادان اینگونه تعریف شده است:
Babies often get hiccups. They are a standard part of child development and do not typically disturb them. However, hiccups can sometimes disrupt feeding and sleeping.
نوزادان اغلب دچار سکسکه می شوند. آنها بخشی استاندارد از رشد کودک هستند و معمولاً آنها را اذیت نمی کنند. با این حال، سکسکه گاهی اوقات می تواند تغذیه و خواب را مختل کند.
درمان سکسکه طولانی
سکسکهای که بیشاز ۴۸ ساعت ادامه پیدا کند، بهعنوان سکسکه طولانی شناخته میشود و ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشد. در این موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند باکلوفن، کلرپرومازین یا متوکلوپرامید را برای درمان آن تجویز کند. همچنین در برخی موارد، ممکن است نیاز به انجام تزریقات بیحسی بهمنظور مسدودکردن عصب فرنیک باشد. در موارد نادر، تحریک الکتریکی عصب واگ نیز ممکن است بهعنوان یک گزینه درمانی مطرح شود.
به نقل از سایت my.clevelandclinic.org برای درمان سکسکه هایی که بیش از دو روز طول بکشد از روشهای زیر استفاده نمایید:
Hiccups that last longer than two days are more than just a nuisance. They can interfere with your quality of life and lead to trouble with basic needs like eating or sleeping. Possible medications a healthcare provider may prescribe for you include:
- Chlorpromazine.
- Proton pump inhibitor (medicines that reduce stomach acid).
- Metoclopramide.
- Baclofen.
- Gabapentin.
سکسکه هایی که بیش از دو روز طول می کشد چیزی بیش از یک آزاردهنده است. آنها می توانند کیفیت زندگی شما را مختل کنند و منجر به مشکلات اساسی در نیازهای اولیه مانند خوردن یا خوابیدن شوند. داروهای احتمالی که یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است برای شما تجویز کند عبارتند از:
کلرپرومازین.
مهارکننده پمپ پروتون (داروهایی که اسید معده را کاهش می دهند).
متوکلوپرامید.
باکلوفن
گاباپنتین.
درمان خانگی سکسکه
برای درمان سکسکه در خانه، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد که بهراحتی در خانه قابلانجام هستند. از جمله این روشها میتوان به نوشیدن آب سرد بهصورت آهسته، خوردن یک قاشق شکر، غرغرهکردن آب یخ یا فشاردادن آرام روی نقاط خاص بدن اشاره کرد. همچنین یکی دیگر از راههای درمان سکسکه در منزل کشیدن زبان یا استفاده از تکنیکهایی مانند نگهداشتن نفس بهمدت ۱۰ ثانیه و سپس بازدمکردن نیز میتواند مفید باشد. حال باز هم اگر برایتان سؤال پیش آمده که برای سکسکه چی خوبه؟ روشهای دیگری که ممکن است مؤثر باشند، شامل موارد زیر هستند:
- نفسکشیدن در یک کیسه کاغذی میتواند باعث افزایش دیاکسید کربن در بدن شود که به توقف سکسکه کمک میکند.
- با فشاردادن آرام روی دیافراگم یا نقاط خاص بدن، میتوان از انقباضات ناگهانی دیافراگم جلوگیری کرد.
- غرغرهکردن آب سرد باعث تحریک عصب واگ میشود که میتواند سکسکه را متوقف کند.
- مصرف چند قطره سرکه یا گاززدن تکهای لیمو ممکن است باعث توقف سکسکه شود.
- کشیدن زبان باعث تحریک عصب واگ میشود که ممکن است به کاهش انقباضات دیافراگم کمک کند.
این روشها معمولاً بدون نیاز به مداخله پزشکی و بهصورت ایمن در خانه قابلاجرا هستند و میتوانند به تسکین و درمان سکسکه کمک کنند.
سخن پایانی
سکسکه یک واکنش طبیعی بدن است که معمولاً بیضرر است و خودبهخود از بین میرود. بااینحال در مواقعی که این مشکل طولانی شده است یا باعث ناراحتی میشود، میتوان از روشهای مختلفی برای درمان سکسکه استفاده کرد. از درمانهای خانگی گرفته تا مراجعه به پزشک و استفاده از داروها، همه این روشها بسته به شدت و مدتزمان سکسکه میتوانند مؤثر باشند. اگر سکسکه بهمدت طولانی ادامه پیدا کرد یا با علائم دیگری همراه بود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا علت اصلی مشخص و درمان مناسب انجام شود.
سوالات متداول
1- بهترین روش درمان خانگی سکسکه چیست؟
نفسکشیدن در یک کیسه کاغذی، فشاردادن آرام روی دیافراگم یا نقاط خاص بدن، غرغرهکردن آب سرد، مصرف چند قطره سرکه یا گاز زدن تکه ای لیمو و کشیدن زبان چند روش درمان سکسکه در خانه هستند.
2- علت سکسکه طولانی چیست؟
سکسکه بهدلیل انقباضات ناگهانی و غیرارادی دیافراگم ایجاد میشود. خوردن یا نوشیدن بیش از حد یا سریع، مصرف نوشیدنیهای گازدار یا الکلی، خوردن غذاهای تند یا داغ، بلعیدن هوا، تغییرات دمایی ناگهانی و استرس و هیجانات شدید باعث تحریک اعصاب مرتبط با دیافراگم و درنتیجه بروز سکسکه می شوند.
3- چطور میتوانم سکسکه را درمان کنم؟
برای درمان سکسکه درخانه، میتوانید آب بنوشید، نفس عمیق بکشید یا روشهایی مانند مکیدن لیمو یا قند را امتحان کنید. برخی از افراد با گاز گرفتن لیمو یا نوشیدن آب سرد موفق به تسکین سکسکه میشوند.
4- چه عواملی میتوانند باعث سکسکه شوند؟
سکسکه معمولاً به دلیل تحریک دیافراگم اتفاق میافتد و عواملی مانند خوردن سریع غذا، بلع هوا، تغییرات دما یا استرس میتوانند باعث آن شوند. بعضی از نوشیدنیها مانند نوشابههای گازدار نیز ممکن است موجب سکسکه شوند.
5- آیا سکسکه در نوزادان خطرناک است؟
خیر، سکسکه در نوزادان معمولاً طبیعی و بیضرر است و بخشی از روند رشد آنها به شمار میرود. با این حال، اگر سکسکه طولانی شد یا باعث اختلال در تغذیه و تنفس نوزاد شد، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
6- چه زمانی برای درمان سکسکه باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر سکسکه بیش از ۴۸ ساعت ادامه داشت (سکسکه طولانی) یا با علائمی مانند درد شدید، مشکل در بلع، تنفس، یا تغذیه همراه بود، باید به پزشک مراجعه کنید تا علت زمینهای بررسی شود.
9 پاسخ
سلام، مقاله خیلی خوبی بود. من همیشه با مشکل سکسکه در نوزادم روبرو بودم و نمیدانستم چه کار کنم. بعد از خواندن این مقاله، تصمیم گرفتم که به هنگام شیر دادن، نوزاد را با دقت بیشتری نگه دارم و از بلع هوای زیاد جلوگیری کنم. سوالی که دارم این است که اگر سکسکه نوزاد بعد از چند دقیقه برطرف نشد، آیا باید به پزشک مراجعه کرد یا میتوان از درمانهای خانگی استفاده کرد؟ خیلی ممنون میشوم اگر راهنمایی بیشتری بدهید.
درود معمولا با یک مقدار شیر میتوان سکسه را برطرف کرد اما اگر برطرف نشد میتونین از ویزیت متخصص اطفال در منزل استفاده کنید.
سلام! مقاله شما خیلی مفید بود. همیشه فکر میکردم سکسکه در نوزادان باید خودش بهطور طبیعی برطرف شود، ولی بعد از خواندن مطالب شما، متوجه شدم که بعضی اقدامات میتواند به تسکین سریعتر آن کمک کند. سوالی که دارم این است که آیا برخی از مواد غذایی یا نوشیدنیها میتوانند باعث تحریک سکسکه در نوزادان شوند؟ آیا باید از مصرف خاصی از غذاها یا نوشیدنیها در این شرایط پرهیز کنیم؟
سلام و احترام بله در طول زمان متوجه می شوید که نوزاد شما به بعضی از مواد غذایی واکنش نشان می دهد و بهتر است که مصرف آن ها را محدود کنید تا زمانی که نوزاد به سنی برسد که معده تکامل بیشتری پیدا کرده باشد همچنین در صورت جدی بودن مشکل نوزاد و بند نیامدن سکسکه می توانید از خدمات ویزیت متخصص اطفال در منزل یارا درمان استفاده کنید.
سلام، مقاله شما خیلی خوب و مفید بود. من همیشه با مشکل سکسکه مواجه میشدم و هیچوقت نتواستم راهحل مناسبی پیدا کنم. بعد از خواندن مقاله شما، تصمیم گرفتم که هنگام غذا خوردن آهستهتر باشم و از نوشیدنیهای گازدار پرهیز کنم. سوالی که دارم این است که آیا سکسکه میتواند نشانهای از بیماریهای خاص باشد؟ یا فقط یک مشکل گذراست؟ خیلی ممنون میشوم اگر بیشتر در این مورد توضیح دهید.
درود بر شما، سکسکه نشانه ی بیماری خاصی نیست و اگر زمان زیادی طول بکشد با دارو قابل درمان است
من یه بار شنیدم که برای درمان سکسکه طولانی باید دیافراگمو کمی فشار بدیم. کسی امتحان کرده؟
اگه کسی با این درمان خانگی سکسکه درست شده، بهم بگه بهتره کدوم راه رو امتحان کنم.این شکر جواب میده؟